REWALIDACJA

Miło nam poinformować, iż nasza Fundacja nawiązała współpracę z Redakcją czasopisma REWALIDACJA. Zamieszczane są tam najnowsze artykuły praktyków – nauczycieli i terapeutów pracujących na co dzień z osobami niepełnosprawnymi, pragnących podzielić się swoimi doświadczeniami.

Przekazując darowiznę na cele statutowe Fundacji udostępniamy poszczególne artykuły (3zł) lub całość danego numeru (10zł) jako plik pdf – aktualnie dostępne są najnowsze numery 1(38)/2015, 2(39)/2015 oraz 1(40)/2016.

Prosimy również o wysłanie informacji na nasz e-mail o dokonanej wpłacie. Po otrzymanym e-mailu wysyłamy Państwu wybrany artykuł.

Nasze konto: Bank BGŻ 74 2030 0045 1110 0000 0394 7740

Fundacja „Syriusz”

ul. Antoniukowska 11, lok. 1.3, 15-740 Białystok

Czasopismo REWALIDACJA nr 38:

Od Redakcji ……………………………………………………………………………………………………..….. s. 3

Maria Piszczek – Deficyt funkcji wykonawczych u małych dzieci ze spektrum autyzmu ……….….……………. s. 5

Marta Kuleta-Piotrowska – Dziecko z dyspraksją (metody terapii)  ……….……………………………………. s. 25

Iwona Przyłucka – Tematyczne zabawy w role i wykorzystanie dramy w terapii dzieci autystycznych
i upośledzonych umysłowo ………………………………………………………………………………………… s. 31

Marta Ficyk – Nuda ………………………………………………………………………………………………..s. 40

Andrzej Wieczorek – Niektóre strategie ułatwiające naukę dzieciom, u których stwierdzono specyficzne
symptomy niezdolności do uczenia się ……………………………………………………………………………. s. 44

Katarzyna Janiak – Kontenerowanie. Jak nie należy rozmawiać z dzieckiem …………………………………..s. 50

Anna Latacz-Szota – Muzykoterapia dzieci ze spektrum autyzmu ………………………………………….…….s. 55

Patrycja Andrejczuk – Onoterapia …………………………………..…………………………………..……..…s. 65

Jarosław Głowacki – Propozycje zajęć ruchowych w wodzie dla dzieci ze spektrum autyzmu.…………………. s. 71

Sylwia Danilewska – Gra w golfa rozwija kompetencje społeczne osób z autyzmem i zespołem Aspergera …… s. 76

Karolina Miller – Jak niemożliwe staje się możliwe, czyli wiara w potencjał autystycznego dziecka
– studium przypadku   ……………………………………………………………………………………………… s. 78

Sylwia Maciejczuk – Kuba ……………..…………….……..……………………………………………………. s. 97

Warto przeczytać …………………………………..….…………………………………………………………. s. 101

Informacje dla Autorów ……………….………………………………..………………..………………….……s. 106

Od Redakcji

W artykule Marty Kulety-Piotrowskiej zostały przedstawione niektóre metody pomocy dziecku z dyspraksją. Przed jego przeczytaniem warto sobie przypomnieć kilka pojęć stosowanych w neuropsychologii klinicznej. Poniżej podajemy ich definicję:

• Praksje to umiejętności wykonywania zespołów ruchów.

• Apraksja oznacza niezdolność do wykonywania celowych, wyuczonych czynności ruchowych i jest spowodowana uszkodzeniem mózgu. W literaturze opisano kilka typów apraksji. Należą do nich:
• Apraksja motoryczna (ruchowa) spowodowana utratą kinestetycznych wzorców pamięciowych, czyli engramów ruchowych, niezbędnych dla wykonania wyuczonych czynności motorycznych;
• Apraksja ideomotoryczna (wyobrażeniowo-ruchowa), przy tym zaburzeniu występują trudności
  z wykonaniem ruchów na polecenie słowne. Osoba z tym typem apraksji nie jest w stanie naśladować demonstrowanych czynności ruchowych, ale może wykonać je automatycznie (pamięć wzorca ruchowego jest zachowana, ale występują trudności z jego dowolnym przypominaniem sobie);
• Apraksja ideacyjna (wyobrażeniowa) polega na trudności w wykonywaniu właściwej sekwencji ruchów składających się na złożoną czynność, chociaż możliwe jest prawidłowe wykonanie jej poszczególnych elementów;
• Apraksja konstrukcyjna polega na niemożliwości złożenia części tak, aby powstała z nich całość (np. na niezdolności do ułożenia według wzoru figury geometrycznej z klocków lub kopiowania figur geometrycznych o różnej złożoności).

Chociaż apraksja jest wyodrębniana jako odrębne zaburzenie, jednak należy pamiętać, że często współwystępuje z innymi, takimi jak agnozja, afazja i zaburzenia pamięci (K. Walsh, D. Darby, 2014. Neuropsychologia kliniczna. Sopot, GWP, s. 112-115).

• Dyspraksja rozwojowa jest specyficznym zaburzeniem rozwoju funkcji motorycznych diagnozowanym u dzieci, których II jest wyższy niż 70, i u których nie stwierdzono zaburzeń neurologicznych. U dzieci z tym zaburzeniem planowanie oraz wykonywanie swobodnych i automatycznych ruchów jest znacznie obniżone w porównaniu z ich umiejętnościami w innych sferach. Zazwyczaj jest u nich opóźniony rozwój siedzenia, raczkowania (niektóre zaczynają chodzić bez tej fazy) i chodzenia. Inne objawy dyspraksji (np. machanie dłońmi podczas biegania, trudności z ubieraniem się, unikanie zabawek konstrukcyjnych) uwidaczniają się około 3 roku życia.

Dzieci i młodzież, u których zdiagnozowano autyzm lub zespół Aspergera niechętnie uczestniczy w sportach zespołowych, w których obowiązuje rywalizacja. Wynika to między innymi z ich obniżonej sprawności ruchowej, trudności w planowaniu motorycznym, niezrozumienia reguł. Powodów jest wiele. Nie oznacza to jednak, że nie należy ich zachęcać do uprawiania sportów indywidualnych. Do takich sportów należy golf.

Gra w golfa nie wymaga bliskiego kontaktu fizycznego. Jednak, żeby trafić piłeczką do dołka, trzeba odnaleźć znajdujące się w przestrzeni punkty orientacyjne, przewidywać trajektorię jej ruchu, skupić się na własnym ciele, dostosować jego ruchy i siłę uderzenia do celu. W artykule Sylwii Danilewskiej został opisany projekt realizowany przez Fundację Syriusz z Białegostoku. Celem projektu, w którym uczestniczyły dzieci z rozpoznaniem całościowych zaburzeń rozwoju było wspomaganie rozwoju ich kompetencji społecznych z wykorzystaniem gry w golfa.

Możliwe, że po zakończeniu projektu żaden z jego uczestników już nigdy nie zagra w golfa, ale wszyscy doświadczyli tego, iż przyjęcie nowego celu i jego zrealizowanie może być przyjemne. Nauczyli się również orientacji w stosunkowo dużej przestrzeni i tego, że podporządkowanie się regułom i zasadom narzuconym przez obcą dla nich osobę nie jest czymś strasznym.

Ostatni artykuł w tym numerze Rewalidacji został napisany przez Sylwię Maciejczuk. Jest to swoisty dokument ilustrujący drogę, którą musiała przejść matka przed uzyskaniem diagnozy tłumaczącej trudności, z którymi boryka się jej syn. Znajdujemy w nim opis emocji – tych, które przeżywała kiedyś i tych, które towarzyszą jej obecnie. Przeżycia,
o których pisze, często są pomijane podczas rozmów ze specjalistami, a przecież bardziej warto rozmawiać o tym, co tak żywo tkwi w pamięci rodziców, niż ograniczać się do określania ich postaw i umiejętności wychowawczych. Bez zrozumienia przeszłości rodziny – trudne lub wręcz niemożliwe jest racjonalne myślenie o jej przyszłości.

                                                                                                           Redakcja

Czasopismo REWALIDACJA nr 39:

W numerze:

Od Redakcji ……………………………………………………………………….………………..………..….…… s. 3

Anna Prokopiak –Rozwój emocjonalny osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w ujęciu Stanley’a Greenspana.. s. 5

Maria Piszczek – Trudności w tworzeniu wspólnego pola uwagi wzrokowej jako jeden ze wskaźników przydatnych

we wczesnym rozpoznawaniu autyzmu ………………………………………………………………………………. s. 14

Aneta Jakubiak – Zespół Angelmana (SA) ……………………….….……………….………………………… s. 29

Beata Wycisk – Zespół Retta (diagnoza i terapia) …………………………………………………………..…….… s. 38

Ewa Ziemka – Wspomnienie i pamięć o Monice Kastory-Bronowskiej……………………………………..…..… s. 53

Monika Kastory-Bronowska – Wczesna Interwencja – interdyscyplinarność działań wobec dziecka i rodziny …. s. 55

Warto przeczytać ……………………..……………………………………………………..……….….…….…….. s. 82

Informacje dla Autorów ……………..………………………………………………………………………..…… s. 84

Od Redakcji

Dzięki życzliwości dr Anny Prokopiak i syna S. I. Greenspana udało się przetłumaczyć i zamieścić w tym numerze skalę do oceny funkcjonalnych umiejętności społeczno-emocjonalnych autorstwa tego wybitnego psychiatry amerykańskiego. Jest ona cennym narzędziem diagnostycznym dla tych wszystkich, którzy stosując terapię niedyrektywną wierzą, że w pracy z autystami ważniejsze od eliminowania trudnych i nietypowych zachowań jest budowanie podstaw zdrowego rozwoju, towarzyszenie im we wspinaniu się na kolejne szczeble drabiny rozwojowej. Czytelników zainteresowanych modelem DIR/Floortime zachęcamy do zapoznania się z wydaną w tym roku przez Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego książką autorstwa S.I. Greenspana i S. Wieder: „Dotrzeć do dziecka z autyzmem. Jak pomóc dzieciom nawiązywać relacje, komunikować się i myśleć. Metoda Floortime”.

Jedną z przyczyn zaburzeń rozwoju dziecka są wady genetyczne. Różne zmiany chromosomów w cząsteczce DNA mogą wywoływać zarówno znane już od dawna i stosunkowo dobrze opisane choroby (np. zespół Downa, zespół miauczenia kota, zespół Edwardsa), jak i takie, które występują bardzo rzadko (np. raz na 50, 100 lub 200 tysięcy urodzeń), i o których niewiele wiemy. Dotychczas rozpoznano około 500 takich chorób i stale odkrywane są nowe. Rozpoznawanie tych chorób jest trudne, bowiem taką samą chorobę może wywołać kilka różnych wad genetycznych, również nie zawsze określona wada prowadzi do ujawnienia się symptomów określonej choroby. Nieznana jest także dynamika rozwoju wielu ostatnio zdiagnozowanych, rzadko występujących zespołów. Dzieci z tą samą aberracją chromosomów mogą bardzo różnić się pod względem symptomów i rokowań. Rozwój intelektualny, motoryczny i emocjonalno-społeczny dzieci, u których zdiagnozowano występowanie identycznego zespołu może być różny. Różne też mogą być zaburzenia i wady współtowarzyszące. U jednych dzieci następuje regres, u innych obserwowane są postępy pozwalające im osiągnąć różne stopnie samodzielności. Rodzice większości dzieci cierpiących na rzadkie choroby genetyczne są w trudnej sytuacji – często bardzo wcześnie są zaniepokojeni rozwojem dziecka, ale na diagnozę i wskazówki do pracy z nim muszą oczekiwać bardzo długo (czasami kilka lat). W tym numerze Rewalidacji zostały opisane dwa stosunkowo dobrze poznane zespoły. Aneta Jakubiak pisze o zespole Angelmana, a Beata Wycisk przedstawia diagnozę i niektóre stosowane w zespole Retta oddziaływania terapeutyczne.

Rewalidację zamykają wspomnienia i pamięć o Monice Kastory-Bronowskiej, której radość życia i optymizm udzielały się nam wszystkim. Miałaś rację Moniko, gdy mówiłaś, że żeby dobrze pracować, trzeba się dobrze bawić. Potrafiłaś jedno i drugie, o czym świadczy Twój ostatni artykuł przedrukowany z Rewalidacji 1(31)/2012.

Czasopismo REWALIDACJA nr 40:

W numerze:

Od Redakcji ………………………………………………………………………….…… s.  3

Maria Piszczek – Diagnoza i wspomaganie rozwoju konkretno-ruchowego u dzieci …….s.  5

Irena Domagalska – Mutyzm wybiórczy (selektywny) ……………………………………….…. s. 13

Beata Czochańska – Wykorzystanie metody  „Ośrodków Pracy” podczas realizacji zajęć prowadzonych z uczniami upośledzonymi umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym …………………………………………………………………………………………………………..……….… s.  23

Beata Karnarzycka – Ćwiczenia sprzyjające regulowaniu siły, szybkości i rozmachu ręki dziecka podczas rysowania i malowania …………………………………………………………   s. 27

Sylwia Braniewska –  Dziewczynka z alalią motoryczną  …………..………………..…. s.  35

Joanna Kulbicka – Czy to autyzm? (historia Janka) …………………………………………….. s.  39

Irena Walendziak – Diagnoza i terapia 6-cio letniego chłopca z autyzmem …………….. s. 42

Ewa Kalęda – Usprawnianie manualne Olka ………………………………………………………… s. 54

Zofia Magierowska – Program oddziaływań terapeutycznych adresowanych do ucznia drugiej klasy, u którego zdiagnozowano autyzm …………………………………………………….. s. 64

Zofia Bednarczyk – Terapia Dawida i zajęcia edukacyjne prowadzone z jego mamą ….s.  67

Informacje dla Autorów ………………………………………………………………   s. 70